Zegarki ze złota
tel. 753 753 300

Czym jest chronometr?

23-07-2014

Chronometr jest precyzyjnym urządzeniem pomiarowym skonstruowanym przez Johna Harrisona. Angielski zegarmistrz urodził się 24 marca 1693 roku w miejscowości Foulby położonej w hrabstwie Yorkshire. Początkowo wynalazca pracował jako cieśla, ale każdą wolną chwilę poświęcał na naprawę zegarów. W trakcie swojego życia znacząco przyczynił się do rozwoju sztuki zegarmistrzostwa.

Do największych dokonań Johna Harrisona należy zaliczyć przemienne połączenie prętów mosiężnych i stalowych stosowanych w zegarach. Wynalazek pozwolił na zmniejszenie odchyleń czasowych wynikających z różnych długości wahadeł. Podobnie zawdzięcza mu się stworzenie łożysk dla kół zębatych, które były odporne na tarcia. Rzemieślnik do ich opracowania wykorzystał kamienie szlachetne. Ponadto zegarmistrz jest twórcą koszyczkowego łożyska kulkowego oraz pierwszą osobą, która do budowy zegarów wykorzystała bimetal.

Życiowym celem Johna Harrisona było wynalezienie precyzyjnego urządzenia, które rozwiązałoby wszelkie kłopoty związane z pomiarem długości geograficznej. Prace nad pierwszym zegarem dobiegły końca w 1735 roku. Urządzenie zostało nazwane H-1, ale nie spełniało oczekiwań konstruktora. W 1741 roku powstał model H-2. Charakteryzował się większą precyzją od poprzednika, ale ważył 39 kilogramów, czyli o pięć więcej od H-1. W 1758 roku dobiegła końca budowa modelu H-3 ważącego 27 kilogramów. Następnie zegarmistrz postanowił zminiaturyzować swój wynalazek. Model H-4 został zaprezentowany w 1759 roku. Zegar miał 13 centymetrów średnicy i ważył zaledwie 1,5 kilograma. W 1761 roku pomyślnie przeszedł testy na pokładzie statku HMS „Deptford”. Margines błędu dopuszczał 2 minuty, czyli połowę jednego stopnia długości geograficznej. Chronometr uzyskał wynik 1:15 sekund. Rzemieślnik za zbudowanie chronometru otrzymał 10 000 funtów, czyli połowę obiecanego wynagrodzenia. Drugą część otrzymał po upływie czterech lat, kiedy w sprawę zaangażował się ówcześnie panujący król Jerzy III. Twórca chronometru zmarł w dniu swoich urodzin w 1776 roku.

Z biegiem lat chronometry dotychczas wykorzystywane w żegludze postanowiono zastosować w zegarkach. Jednak zanim czasomierz zostanie określony mianem chronometru musi trafić do niezależnego szwajcarskiego instytutu Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres, gdzie przez kolejnych 15 dni jest poddawany testom. Organizacja działa na zasadzie non-profit. Celem jest udowodnienie, że zegarek cechuje się dokładnością chodu oscylującą w granicach jednej sekundy na dobę. Pozytywny wynik skutkuje przyznaniem numerowanego certyfikatu C.O.S.C. Nazwa jest akronimem nazwy instytutu. Podczas testów praca zegarka jest sprawdzana w pięciu różnych położeniach oraz trzech temperaturach.

cosc 

Kolejnym istotnym faktem jest wilgotność powietrza, która podczas badań oscyluje w granicach 24%. Zegarki poddawane testom są sprawdzane regularnie co 24 godziny. Po odczycie wyniku zostają nakręcone na kolejną dobę. Wszystkie manufaktury, których produkty otrzymały w instytucie Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres pozytywne wyniki zostają upoważnione do umieszczenia na tarczy czasomierza napisu „Chronometr”. Ponadto wszystkim chronometrom graweruje się indywidualny numer. Testy z pozoru nie należą do bardzo skomplikowanych, ale pozwalają określić stabilność czasomierza oraz dostarczają potencjalnemu nabywcy zegarka następujących informacji:

cosc 

Każdego roku do instytutu Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres dostarczanych jest ponad milion szwajcarskich zegarków. Certyfikat otrzymuje jedynie 3% ogółu. Wśród pasjonatów zegarmistrzostwa występuje wielu zwolenników i przeciwników chronometrów. Zwolennicy są przekonani, że testy są najlepszą na świecie metodą pozwalającą określić precyzję zegarka. Natomiast przeciwnicy lekceważą certyfikowane czasomierze. Uważają, że badania są chwytem marketingowym. Ponadto zarzucają manufakturom, że czasomierze dostarczane do instytutu są konstruowane z części lepszych jakościowo, które pozwalają czasomierzowi swobodnie przejść przez każdą fazę testów. Z tego powodu 5 czerwca 2001 roku została powołana do życia organizacja The Fleurier Quality Foundation. Celem fundacji jest wyznaczenie zupełnie nowych kryteriów pod względem estetycznym i technicznym w oparciu o które powinno wyróżniać się zegarki.