Wodoszczelność – prawda i mity

Wiele osób planujących zakup zegarka przed dokonaniem wyboru zwraca uwagę na materiały, z których czasomierz został wykonany, rodzaj mechanizmu, funkcje oraz klasę wodoszczelności. Wodoszczelność czasomierza jest najbardziej istotna dla ludzi, których pasja bądź życie zawodowe wiąże się z wodą. Zegarki w znacznym stopniu różnią się od siebie pod względem klas szczelności. Jednak w tym przypadku droższy nie zawsze oznacza bardziej odporny na wodę.

Stwierdzenie, że zegarek jest wodoszczelny prowadzi tylko do pytania – w jakim stopniu? Zdecydowana większość producentów czasomierzy zazwyczaj umieszcza informację o klasie szczelności na deklach a czasem nawet na tarczach swoich produktów. Jednak ludzie nie zagłębiający się w sztukę zegarmistrzostwa mogą mieć problemy z odczytaniem podanej informacji, ponieważ klasę szczelności wyraża się w metrach, atmosferach, stopach lub barach. Większość zegarków testowana jest w specjalnych pracowniach. Klasę wodoszczelności czasomierza określa się na podstawie jego odporności na ciśnienie statyczne. Informacja umieszczona na zegarku jest umowna. Czasomierze nie są sprawdzane w naturalnym środowisku, w którym oddziałuje na nie znacznie większa ilość czynników. W warunkach laboratoryjnych nie występuje możliwość dokładnego określenia oporu wody, ciśnienia dynamicznego wytwarzanego przez ruchy nadgarstka oraz nie uwzględnia się zmienności ciśnienia panującego pod wodą.

Obecnie wyróżnia się pięć najpopularniejszych klas wodoszczelności. Pierwsza z nich to 30m, 3ATM, 3BAR, 100 feet, WR30. Każde z tych oznaczeń wskazuje, że czasomierz jest odporny jedynie na zachlapania i pod żadnym pozorem nie wolno zanurzać go w wodzie, gdyż takie działanie najprawdopodobniej doprowadzi do trwałego uszkodzenia zegarka. Kolejny próg to 50m, 5ATM, 5BAR, 150 feet, WR50. Zegarki charakteryzujące się takimi oznaczeniami z pewnością powinny przetrwać zachlapania oraz kąpiel. Niektóre renomowane firmy zapewniają, że w ich produktach można swobodnie pływać w basenie. Jednak w tym przypadku należy być bardzo ostrożnym. O ile pływanie jest bezpieczne to skoki do basenu wiążą się z gwałtownym uderzeniem zegarka o taflę wody, a następnie natychmiastowym zanurzeniem. Podjęcie takiego działania stwarza duże ryzyko uszkodzenia zegarka. Obecnie najpopularniejszym stopniem szczelności jest 100m, 10ATM, 10BAR, 330 feet, WR100. Czasomierz powinien bez problemu wytrzymać kąpiel, pływanie, a także nurkowanie bez akwalungu. Przedostatnia klasa odporności na wodę wynosi 200m, 20ATM, 20BAR, 660 feet, WR200. Zegarki charakteryzujące się taką odpornością są zazwyczaj dedykowane ludziom, którzy uprawiają sporty wodne bądź mają często styczność z wodą. Producenci zegarków o tak wysokim stopniu wodoszczelności zapewniają, że ich produkt znakomicie sprawdzi się podczas nurkowania z akwalungiem. Ponadto klasa ta została opracowana w oparciu o pomiary statyczne wykonane pod wodą.

Ostatnią i najwyższą klasą wodoszczelności charakteryzują się zegarki typu „diver”. Profesjonalne czasomierze dedykowane nurkom cechują się szczelnością od 300m, 30ATM, 30BAR, 990 feet, WR300 wzwyż. Właściciel takiego zegarka bez żadnych obaw może nurkować z akwalungiem na dużych głębokościach, ponieważ czasomierz jest zgodny ze standardem ISO 6425. Ponadto zegarki czujące się w wodzie jak ryba charakteryzują się unikalnym wzornictwem. Zazwyczaj można je rozpoznać po obrotowym pierścieniu zamontowanym na kopercie oraz jaskrawej kolorystyce tarczy. Konstruktorzy takich zegarków postanowili wyposażyć je nie tylko w godną podziwu klasę szczelności, ale także funkcje przydatne pod wodą. Ważnym elementem jest także maksymalne zwiększenie czytelności tarczy, aby nurek przebywający w trudnych warunkach mógł szybko i bezproblemowo odczytać aktualny czas.

Doskonałym przykładem zegarka dla płetwonurków jest DOXA SUB 1200T Professional. Czasomierz został wyposażony w obrotową lunetę, pomarańczową tarczę a jego odporność na wodę wynosi 1200 metrów. Specjalistyczne zegarki dodatkowo posiadają zawór helowy, który pozwala na wydostanie się gazu szlachetnego z koperty. Nurkowie często korzystają z komór dekompresyjnych, w których znajduje się hel. Jako że gaz ten jest lżejszy od powietrza to może zaistnieć możliwość, że przeniknie do koperty czasomierza. Opuszczenie komory sprawi, że hel będący w kopercie stworzy różnicę ciśnień z atmosferą panującą na zewnątrz zegarka, przez co może spowodować wypchnięcie szkła chroniącego tarczę. Inżynierowie skupieni w manufakturach rozwiązali ten problem przy pomocy zaworu helowego.

Niezależnie od klasy szczelności zegarka zawsze przed jego kontaktem z wodą należy zachować pewną ostrożność. Najczęściej występujące zalania mechanizmu wynikają z braku ostrożności. Przed zanurzeniem należy sprawdzić czy koronka jest maksymalnie dokręcona. Natomiast po zanurzeniu nie zaleca się wciskać żadnych przycisków. Ponadto czasomierz, podobnie jak człowiek może przeżyć szok termiczny. Gwałtowna zmiana temperatury może spowodować, że uszczelki przepuszczą wodę, a gdy ta dostanie się do wnętrza zegarka spowoduje zaparowanie szkła. W takim przypadku pojawia się ryzyko uszkodzenia zegarka i należy niezwłocznie skontaktować się z serwisem bądź zegarmistrzem. Ostatnią istotną kwestią jest przeprowadzanie okresowych przeglądów zegarka. Zwykle czasomierze powinny być sprawdzane co pięć lat, ponieważ części z jakich się składają każdego dnia narażone są na zużycie.